Leerlingenreis

Verdiep je in het gedrag en de belevingswereld van leerlingen

15 minuten per leerling

leerkracht, leerlingen

hele schooljaar

Een onderdeel van inclusief onderwijs is omgaan met uiteenlopend gedrag en verschillende behoeftes van kinderen. Daarom is het belangrijk om je eerst goed in te leven in jouw leerlingen. Wat maken zij mee voor, tijdens en na de lessen? En hoe ervaren zij deze gebeurtenissen zelf? De leerlingenreis geeft houvast aan een kort gesprek waarin je leert luisteren zonder oordeel. Je onderzoekt zo welke behoeftes er onder bepaald gedrag schuilen. De uitdaging is om daarna de klas of lessen zo aan te passen dat het niet alleen deze leerling, maar alle leerlingen helpt. Probeer het eens uit!

Je gaat met een leerling een reis door één dag op school maken. Een tijdlijn met zes momenten (zie downloads) is de leidraad voor het gesprek. Voor elk moment op de tijdlijn vraag je de leerling:

Wat gebeurde er?
Hoe voelde dat voor jou? (de leerling kiest een emotiepoppetje en plaatst in de cirkel van het moment)
Hoe kwam het dat je je op dat moment zo voelde? (jij schrijft het antwoord kort bij de gekozen emotie)

Het is hierbij belangrijk om nieuwsgierig te zijn, door te vragen, en te luisteren zonder oordeel. Laat de leerling weten dat er geen foute antwoorden zijn.

Als je het gevoel hebt dat het gesprek vastloopt, of je meer wil weten, kun je verdiepende vragen stellen (zie downloads).

Evalueer direct na het gesprek en schrijf je belangrijkste inzichten in een andere kleur erbij. Kun je nu al ideeën bedenken die de leerling helpen, én voordelig zijn voor de hele klas?

De poppetjes haal je uit de Feelings Activity Set en kun je bijvoorbeeld hier bestellen (30 euro). Je kunt ook stickers gebruiken of de leerling zelf emoties in de cirkels laten tekenen. Misschien gebruiken jullie al een methode waar emoties in voorkomen. Kies een vorm die bij jou en je leerlingen past.
Gebrek aan tijd of een goed moment? Probeer het eerst met één leerling waar je nieuwsgierig naar bent (bijvoorbeeld door opvallend of introvert gedrag). Vraag een schoolleider of IB’er om 15 minuten jouw klas over te nemen terwijl je een rustige plek met de leerling opzoekt.
Vraag over vandaag of gisteren; het is lastig om emoties van langer geleden te herinneren.
Schrijf kernachtig op; het gaat om het gesprek, niet om het verslag.
Stel altijd open vragen en vul het antwoord nooit voor de leerling in.
Daag jezelf uit door je af te vragen: kan ik iets leren over deze leerling wat ik nog niet wist?
Wil je eerst comfortabeler worden met de tool? Oefen eens met een collega. Maak er een ‘leerkrachtreis’ van.
Je kunt de leerlingenreis ook gebruiken om in gesprek te gaan met ouders.

"Ik dacht in eerste instantie niet veel aan de informatie te hebben. Het leek willekeurig, maar toen ik terugkeek zag ik toch een rode lijn - bijv. moeite met aansluiting vinden in de groep."

- leerkracht, basisschool De Vier Windstreken